Η παράσταση τελειώνει και εγώ αισθάνομαι μουδιασμένη. Το σώμα μου αρνείται να υπακούσει στις εντολές του μυαλού μου. Είναι ακόμα σφιγμένο. Η βουτιά στα σκοτάδια του ανθρώπινου ψυχισμού και κατ’επέκταση στα σκοτάδια των ανθρωπίνων σχέσεων, στα σκοτάδια του σύγχρονου κόσμου δεν με αφήνει χαλαρή.
Η παράσταση είναι βίαια. Πολύ. Ωμή βία κάθε είδους, ψυχολογική, σεξουαλική, σωματική, νοητική. Ο εξευτελισμός ανθρώπου από άνθρωπο σε όλες σχεδόν τις πιθανές εκφάνσεις χωρίς καμία προσπάθεια ωραιοποίησης ή συγκάλυψης. Τα σώματα είναι ολόγυμνα επάνω στη σκηνή σε στιγμές βιασμού και εξευτελισμού. Κάποια σώματα ακρωτηριάζονται μπροστά στα μάτια μας. Αλλά, αυτό που καθηλώνει είναι οι ψυχές που ακρωτηριάζονται μπροστά στα μάτια μας.
Στο θέατρο Σημείο, η παράσταση Cleansed της Sarah Kane παίζεται από άγνωστους, νεαρούς, εξαιρετικούς ηθοποιούς! Ο τίτλος μιλάει για κάθαρση, και μου θυμίζει το ζητούμενο της αρχαίας τραγωδίας, αλλά και της ψυχολογίας του Jung. Για να έρθει η συναισθηματική κάθαρση, το φως, θα πρέπει να προηγηθεί η δύσκολη και βασανιστική βουτιά στο σκοτάδι, στο πιο άσχημο και αποκρουστικό ανθρώπινο πρόσωπο.
Η επόμενη σκηνή εκτυλίσσεται μέσα στο τρένο με κατεύθυνση τα Πετράλωνα. Και να πάλι κάποιος ζητιανεύει, παρακαλάει για οικονομική βοήθεια ξεδιπλώνοντας την ιστορία της ζωής του….Συνειδητοποιώ ότι σε αυτό το σημείο είναι που κατεβάζω διακόπτες. Για μένα είναι “μια από τα ίδια πάλι!”. Κι όμως αυτή τη φορά μια φράση του ανθρώπου που ζητιανεύει με τραβάει από το μανίκι..και καρφώνεται στο μυαλό μου.
“Πιστέψτε με. Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να εξευτελίζεται έτσι.” Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να εξευτελίζεται έτσι.
Κι όμως καθημερινά πολλοί άνθρωποι εξευτελίζονται έτσι έξω στους δρόμους ικετεύοντας για βοήθεια. Και πολλοί από εμάς, αλλά ας μιλήσω για μένα καλύτερα…. συνήθως τους γυρνάμε, τους γυρνάω την πλάτη γιατί αντιπροσωπεύουν το σκοτεινό, μαύρο κομμάτι της ζωής που υπάρχει εκεί έξω. Ένα κομμάτι που προτιμούμε, προτιμώ να αγνοώ, να προσποιούμαι ότι δεν υπάρχει, παρόλο που το βλέπω καθημερινά. Είναι εκεί, μπροστά στα μάτια μας, μπροστά στα μάτια μου.
Η ζωή μας, η ζωή μου ισορροπεί καθημερινά ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι. Υπάρχουν και τα δύο εκεί. Το να επιλέγουμε, να επιλέγω να βλέπω μόνο το σκοτάδι είναι μίζερο, άρρωστο, διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Το να επιλέγουμε, να επιλέγω να βλέπω μόνο το φως είναι αποστείρωση, αποξένωση από την ανθρώπινη υπόσταση, διαστρέβλωση της πραγματικότητας επίσης. Το πολύ φως εξάλλου τυφλώνει.
Με αφορμή τη συγκεκριμένη παράσταση, αρχίζω να σκέφτομαι για το φως και το σκοτάδι. Το Cleansed βουτάει μέσα στο σκοτάδι του ανθρώπινου ψυχισμού, που αναπόφευκτα μετατρέπεται σε σκοτάδι της κοινωνίας, το αναγνωρίζει, το κοιτάει κατάματα, συνδιαλέγεται μαζί του. Το φωτίζει για να μπορέσει να το καθαρίσει. Το σκοτάδι, η ασχήμια, ο πόνος, η βία, οι φόβοι, ο εξευτελισμός, η πείνα, τα ναρκωτικά, οι σκιές, η κατάχρηση εξουσίας, η αδικία υπάρχουν. Είναι εκεί έξω, είναι μέσα μας.
Συνειδητοποιώ ότι τον φακό της φωτογραφικής μου μηχανής συνήθως τον στρέφω σε όμορφες εικόνες. Δεν θέλω να απαθανατίσω, ούτε να κρατήσω στη μνήμη μου τις άσχημες εικόνες που βλέπω γύρω μου. Στρουθοκαμηλίζω λοιπόν σε ένα βαθμό…. Μ’αρέσει το φως και προτιμώ να κάνω τα πάντα για να το ανακαλύψω. Φοβάμαι, όμως, ότι κάποιες φορές το κάνω επιπόλαια. Εξάλλου, δεν μπορεί να υπάρξει ομορφιά χωρίς την αναγνώριση της ασχήμιας. Δεν μπορεί να υπάρξει φως, χωρίς την αναγνώριση του σκότους.
Το Cleansed, λοιπόν, υπενθυμίζει ακριβώς αυτό με ένα τρόπο απόλυτα βιωματικό.
MAROU 